Begroting 2019

6 Sociaal domein

B. Speerpunten van beleid

Het project 'Samen leven' is nog altijd van groot belang

Integrale samenwerking op basis van een gemeenschappelijke missie, visie en doelstellingen in het lokale sociale domein tussen de welzijn-, zorgorganisaties (opdrachtnemers) en de gemeente Kerkrade (opdrachtgever) is essentieel met het oog op een efficiënte en effectieve benadering van de wijk, buurt en individuele inwoners. Dit belang is op grond van de recent toegenomen financiële uitdagingen binnen het sociale domein alléén nog maar groter geworden.

Door middel van een integrale aanpak met een opdrachtverstrekking aan de lokale partners Samen Leven kan, vanuit de reeds gerealiseerde welzijn- en zorginfrastructuur (wijkpunten Samen Leven) planmatig uitvoering worden gegeven aan de visie, gericht op de realisatie van de gezamenlijke doelstellingen. Omdat de samenwerking, overeenkomstig de door de gemeenteraad vastgestelde kapstoknotitie “Samenhang en verbinding in het sociaal domein” (15Rb035 d.d. 30 september 2015) , nog steeds uitgaat van “loslaten in vertrouwen” en een volledige transparantie, waarbij de Samen Leven partners een zo groot mogelijk speelveld met dito verantwoordelijkheden krijgen, is het mogelijk de druk van administratie-, controle- en verantwoordingsprocessen te verminderen en zo laag mogelijk te houden. De omvang van de “checks en balances” is afgestemd op de uitgangspunten, inhoud en wijze van samenwerking. Hierdoor worden besparingen op de uitvoering mogelijk en komt een groter aandeel van het zorgbudget rechtstreeks ten gunste van de inwoners en cliënten.

Vanuit de reeds sedert 2014 bestaande samenwerking in het lokale sociaal domein, beter bekend onder de naam “Samen Leven”, doen deze partners Samen Leven middels een gezamenlijke propositie voorstellen voor een andere innovatieve aanpak en organisatie van de individuele en algemene ondersteuning van de inwoner in de buurten en wijken op het welzijns- en zorgterrein, die tegelijk ervoor zorgt dat de ondersteuning toekomstbestendig  is. De aanpak van deze propositie van de Samen Leven partners sluit voor wat betreft de visie en doelstellingen uitstekend aan op de hoofdlijnen van het onlangs verschenen nieuwe coalitieakkoord. De propositie Samen Leven is met name gestoeld op een gezamenlijke aanpak van Samen Leven partners, inwoners, vrijwilligers en de gemeente Kerkrade en kan bovendien reeds bogen op een aantal aansprekende resultaten, waaronder de realisatie van een goede zorg- en welzijnsinfrastructuur in de Kerkraadse wijken en buurten.

De intensivering van de inzet van vrijwilligers aan de voorkant van de laagdrempelig ingerichte meldings- en aanvraagprocessen en als buitenste schil van het lokale, vanuit de wijkpunten Samen Leven opererende zorg- en welzijnsnetwerk, vormt één van de speerpunten van de nieuwe aanpak.

De nieuwe voorstellen van de Samen Leven partners worden in november a.s. in het kader van de discussie van de najaarsnota afgezet tegen de intern gemeentelijke bezuinigingsvoorstellen sociaal domein, waarna op basis en in de lijn van de definitieve keuzen van de gemeenteraad, de voorbereiding en implementatie ervan in het jaar 2019 worden gestart.

Meer grip op de jeugdzorg

Door middel van de kadernota “meer grip op de jeugdhulp Kerkrade” wordt richting gegeven aan de wijze waarop we meer grip willen krijgen op de jeugdhulp. Een strategie waarbij aan de voorkant een aantal uitgangspunten wordt geformuleerd als basis voor in de toekomst te nemen besluiten. (Toekomstige) besluiten worden dan getoetst aan of genomen binnen de vooraf bepaalde kaders.
Het betreft in ieder geval de volgende onderwerpen.

  • Bezuinigingsvoorstellen Sociaal Domein (document “Grip op de toekomst”, najaarsnota 2018);
  • Een mogelijk alternatief bezuinigingsvoorstel (propositie van de Samen Leven Partners);
  • Inkoop jeugdhulp 2019 en verder;
  • Inrichting toegangsfunctie jeugdhulp als onderdeel van de gemeentelijke organisatie per 1.1.2019
  • Inrichting/verdeling financieel/administratieve taken jeugdhulp (in- en externe bedrijfsvoering).

Stimuleren van vrijwilligerswerk

Vrijwilligers zijn het cement van de samenleving. Zij zijn op vele vlakken actief; niet alleen in het verenigingsleven maar ook bij stichtingen, buurtinitiatieven en instellingen. Het belang van het vrijwilligerswerk is zeer groot en zal dus verder worden gestimuleerd. Dit geschiedt door ook in 2019 wederom activiteiten te organiseren zulks in samenwerking met de vrijwilligerscentrale bij de plaatselijke welzijnsinstelling Impuls. Voorbeelden hiervan zijn netwerkbijeenkomsten, workshops, dank-je-wel avonden, etc. Dit alles om het vrijwilligerswerk in Kerkrade te verstevigen.
Daarnaast wordt de collectieve vrijwilligersverzekering in 2019 gehandhaafd. Deze verzekering is voor alle Kerkraadse vrijwilligers, die in georganiseerd verband vrijwilligerswerk verrichten, afgesloten.

Beschermen van de zwaksten en meest kwetsbaren uit de Kerkraadse samenleving

Investeren in vaardigheden, zelfredzaamheid en mogelijkheden van de Kerkraadse bevolking levert een enorme bijdrage aan de mogelijkheid om te kunnen ontsnappen aan werkloosheid, armoede en schulden. Het is helder dat dienaangaande de inspanning dan wel de kosten veelal voor de baat uitgaan.
Thema’s die hierbij onze bijzondere aandacht verdienen zijn de bestrijding van laaggeletterdheid, het inzetten op voor- en vroeg- schoolse educatie en vroeg-signalering in relatie tot gezinsproblematiek, schulden en armoede. Het doel is de negatieve tendens op het gebied van achterstandskinderen in het basisonderwijs om te buigen. Vanuit de gedachte “kansen voor iedereen” wordt in 2019 een vervolg gegeven aan het versterken van het kwalificatieniveau van de meest kwetsbaren zoals mensen met beperkingen zoals WSW’ers en Wajongers alsmede een grote groep bijstandsgerechtigden met een (zeer) lange afstand tot de arbeidsmarkt. Onder andere het instrument van de zogenaamde workshops, waarmee de competenties van onze klanten zo goed mogelijk in beeld worden gebracht wordt in 2019 verder geoptimaliseerd. Als overkoepelend thema voor schulden en armoedebeleid wordt in 2019 met name ingezet op preventie. Door vroegsignalering van schulden en armoede, kan voorkomen worden dat gezinnen – en met name kinderen - evenals ouderen in de vicieuze neerwaartse cirkel van armoede worden geconfronteerd met allesoverheersende, uitzichtloze situaties. De programma’s in het kader van (preventieve) schulden en armoedebestrijding zullen dan ook in 2019 met name gericht zijn op kinderen uit armoedegezinnen echter met aandacht voor de gehele gezinsproblematiek. Het vroegtijdig signaleren en herkennen van problematische schulden vormen hierbij eveneens een bijzonder beleidsspeerpunt in de gemeentelijke investering in de Kerkraadse gemeenschap.

Faciliteren van (goede) initiatieven die bijdragen aan de werkgelegenheid

Werk is en blijft het voornaamste instrument om mensen van een inkomen te voorzien. Dit credo is reeds ingebakken in de werkwijze van de sociale dienst. Door een strenge, doch rechtvaardige poort wordt aan de voorkant al ingezet op werk boven uitkering. Voor de burgers die vanwege moverende redenen toch tijdelijk aanspraak wensen te maken op ondersteuning van de gemeenten in de vorm van een bijstandsuitkering, ligt ook hier zodra mogelijk, het accent op re-integratie.
Oplopende kortingen op de beschikbare budgetten betekenen echter dat een verdere prioriteringsslag gewenst is bij de voorzieningen die ingezet kunnen worden om bovenstaand credo ten uitvoer te brengen. Zo zal 2019 in het teken staan van het opzoeken van een nog intensievere samenwerking tussen het WSP en de gemeentelijke afdeling Re-integratie. Beide dienen complementair aan elkaar te werken, om de match tussen vraag en aanbod te optimaliseren met daarbij een efficiënte inzet van de beschikbare middelen.
Daarnaast zal de ingezette koers in 2018 in 2019 verder vorm dienen te krijgen wat betreft de rol van de werkgevers. Vanwege de economische hoogconjunctuur en schaarste op de arbeidsmarkt is de bereidheid om te investeren in ook bijstandsklanten door werkgevers toegenomen. Begeleiding en ontwikkeling op de werkvloer zelf dragen hierbij in hoge mate bij aan de kans op uitstroom naar betaald werk. In 2019 dient deze werkwijze verder te worden uitgebouwd om de uitstroomkansen voor de Kerkraadse bijstandsklant te vergroten.