C. Overige vermeldenswaardige zaken en indicatoren
Ruimtelijke ordening
De gemeente geeft uitvoering aan de gemeentelijke structuurvisie Kerkrade 2010-2020 (maart 2011) en de drie stadsdeelvisies voor West (februari 2011), Oost I (december 2012) en Noord en Oost II (februari 2014). Een belangrijk item betreft de transformatieopgave (het onttrekken van 2.570 woningen uit de woningvoorraad tot 2030) van de Kerkraadse woningvoorraad (zie ook 8.3 Wonen en bouwen). Het betreft niet alleen de herstructurering van de woningvoorraad maar ook andere omgevingsvraagstukken die voor Kerkrade van belang zijn. Bijvoorbeeld het op peil houden van de leefbaarheid/veiligheid en het voorzieningenniveau in de woonwijken, de herstructurering van bedrijventerreinen (werkgelegenheid), realisatie van goede verbindingen, het versterken en benutten van het groen t.b.v. een aantrekkelijk woonmilieu en recreatieve mogelijkheden, energietransitie en behoud van het cultuurhistorisch erfgoed.
De Omgevingswet
In kader van de implementatie van de nieuwe Omgevingswet, die op 1 januari 2021 zal ingaan, gaat de gemeente de komende jaren volgens 5 sporen aan de slag. Te weten: beleid, juridisch, informatievoorziening, samenwerking, werkwijze en gedrag. Daarnaast gaat het College in 2019 verder aan de slag met pilots Omgevingswet om ervaring en kennis op te doen.
Met name vanuit de sporen beleid, juridisch en samenwerking worden voorbereidingen getroffen en gestart met het vormgeven van een nieuwe Omgevingsvisie, Omgevingsplan en Omgevingsprogramma’s. Daarbij wordt expliciet gestuurd op het verbinden van het fysieke en sociale domein. Deze nieuwe integrale planvormen en gemeentelijke regelgeving zullen de gemeentelijke structuurvisie inclusief stadsdeelvisies, de bestemmingsplannen, delen van de APV, diverse andere verordeningen, delen van de regionale structuurvisie vervangen en diverse beleidsstukken vervangen. De transitie moet uiterlijk (deels) voor 2024 respectievelijk voor 2029 zijn afgerond.
De Omgevingswet maar meer nog de maatschappij vraagt om een integrale benadering en aanpak van het fysieke en sociale domein, andere rolverdelingen, een herverdeling van verantwoordelijkheden en anders werken van de gemeente. Samen met stakeholders wordt verkend en ervaren op welke wijze de gemeente en haar partners op een ander manier kunnen (samen)werken en welke nieuwe instrumenten ingezet worden voor omgevings en sociale vraagstukken. Enkele voorbeelden waarmee in 2019 (en deels nu al) ervaringen zullen worden opgedaan zijn het programma stedelijke herverkaveling, het gezondheidsbeleid en inzet van diverse vormen van (burger)participatie om bewoners, ondernemers, partijen en geïnteresseerden uit te nodigen om met initiatieven te komen of actief en vroegtijdig te betrekken bij en/of (mede) verantwoordelijk te maken voor nieuwe ontwikkelingen in de leefomgeving. Om deze ontwikkelingen te kunnen faciliteren is het noodzakelijk om het proces van vermindering van regelgeving en procedures hieraan te koppelen.
De gemeente gaat verder met de actualisatie van de bestemmingsplannen. In 2019 zullen de volgende plannen ter vaststelling aan de gemeenteraad worden aangeboden:
- Bestemmingsplan Bedrijventerrein Willem Sophia
- Bestemmingsplan Bedrijventerrein Julia
- Bestemmingsplan Holzkuil
- Bestemmingsplan Bedrijventerrein Beitel-Locht.
- Bestemmingsplan Super Local / Super Circular Estate. (locatie hoogbouwflats Bleijerheide)
Demografische ontwikkelingen
In de vorige gemeentelijke begrotingen was een uitgebreide paragraaf over bevolkingskrimp opgenomen. Vanaf de begroting 2019 neemt de gemeente een korte paragraaf op over de demografische ontwikkelingen. Daarbij worden de meest recente beschikbare bevolkingscijfers en prognoses gebruikt. In onderstaande tabel is de ontwikkeling van de bevolking in de gemeente Kerkrade opgenomen.
Bevolking gemeente Kerkrade, 1 januari
leeftijdsgroep | 1990 | 2000 | 2018 | 2020 | 2025 | 2030 |
---|---|---|---|---|---|---|
0 – 19 | 11.549 | 10.595 | 7.694 | 7.586 | 7.126 | 6.572 |
20 – 39 | 16.829 | 13.317 | 9.553 | 9.264 | 8.519 | 7.594 |
40 – 64 | 16.864 | 18.848 | 17.238 | 16.626 | 14.934 | 13.417 |
65 en ouder | 7.888 | 8.698 | 11.338 | 11.748 | 12.907 | 13.785 |
53.130 | 51.458 | 45.823 | 45.224 | 43.486 | 41.368 |
bronnen: reële cijfers BRP Kerkrade tot en met 1 januari 2018, prognosecijfers 2017 CBS Statline en E,til (Progneff 2017).
Uit de tabel is af te leiden dat de bevolking sinds 1990 afneemt. Niet zo zeer de geleidelijke afname van de bevolking maar de wijziging van de bevolkingssamenstelling is met name van belang. Het aantal jongeren (0 tot en met 19 jaar) neemt af en het aantal senioren (65 jaar en ouder) neemt toe. Deze ontwikkeling, ook wel ontgroening en vergrijzing, heeft gevolgen voor het voorzieningenniveau in de gemeente Kerkrade. Deze ontwikkeling is integraal opgenomen in de verschillende paragrafen van de gemeentelijke begroting, waaronder het grondbeleid, wonen en bouwen, zorg en onderwijs. In het gemeentelijk beleid en in de structuurvisie en stadsdeelvisies zijn deze demografische ontwikkelingen meegenomen.
Naast de bevolkingsdaling zal het aantal huishoudens geleidelijk afnemen. Op basis van de prognose zal in de periode 2018 tot 2030 het aantal huishoudens met 1.614 afnemen. In dit geval van 22.638 naar 21.024 huishoudens. Dit betekent onder meer dat met minder huishoudens de financiële lasten zullen toenemen voor het in stand houden van de voorzieningen, rioleringen, infrastructuur en openbare ruimte. Dit verschijnsel wordt ook wel “kostenremanentie” genoemd.
Basisset beleidsindicatoren
omschrijving | bron | eenheid | periode | Kerkrade | Nederland | Limburg |
WOZ-waarde woningen | CBS | € 1.000 | 2017 | 129 | 216 | 182 |
Nieuwbouw woningen | ABF | Aantal per 1.000 woningen | 2019 | 0,5 | 7,2 | 3,5 |
Demografische druk | CBS | % | 2018 | 71 | 69,6 | 71,6 |
Woonlasten éénpersoonshuishouden | COELO | € | 2018 | 659 | 649 | 681 |
Woonlasten meerpersoonshuishouden | COELO | € | 2018 | 726 | 721 | 746 |
Overige indicatoren
omschrijving | bron | eenheid | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 |
algemene kwaliteit van de woonomgeving | burgeronderzoek | score 0-10 | 6,8 | 6,8 | |||
gesloopte woningen | Woonmonitor Limburg | aantal | 24 | 157 | 23 | 105 | |
gerealiseerde nieuw-bouwwoningen* | Woonmonitor Limburg | aantal | 6 | - | 109 | 93 | |
leegstand woningen in relatie tot woning-voorraad (1 jan.) | woz-registratie | % | 5,1 | 6,1 | 6,1 | 5,0 | 4,4 |
* In 2017 ontleend aan Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG).